نقد نظریهء تحویل قضایا به موجبهء کلیه بتّاته در منطق اشراقی

شیخ اشراق با بیان تحییل همه قضّایای شرطی، همه حملیهای سالبه و همه حملی های جزئیصه به کلیه و همه میجهات غیر ضروری به میجبه کلیه ضروریه مدعی منطق اشصراقی در حصیز ه منطق صیرت است. او با روش افتراض، تمام ضروب جزئیه را بصه کلیصه و بصا روش عصدول ، تمام سالبه ها را به میجبه معدوله و با روش اشراب میجهات در محمیل تمام میجهصات را بصه ضروریه بر گرداند. طبق این روش هر شکلی تنها یک ضرب بیشصتر نخیاهصد داشصت. شصیخ اشراق در روش اشراقی خید سایر اشکال را به شصکل اول تحییصل نبصرد و نیصز قیصاس هصای استثنایی را به اقترانی حملی برنگرداند، ولی با این روش به ضمیمه عکس یصا عکصس نقصیض می تیان سایر اشکال را به شکل اول و نیز قیاس های استثنایی را به شکل اول برگردانصد و در این مقاله این دو مهم به انجام رسید. بر این اساس بصا اعمصال روش اشصراقی و تحییصل همص ه قضایا به میجبه کلیه ضروریه )بتاته و تحییل همه قیاس هاس اسصتثنایی بصه اقترانص ی و همصۀ اقترانی به شکل اول و همه ضروب شکل اول به ضصرب اول شصکل اول، تمصام اسصتدلال هصا منحصرا به ضرب اول شکل اول بر می گردد. تنها مشکل در روش اشراقی تحییصل سصالبه بصه انتفای میضیع در کلیه ها به معدوله است که البته ایصن اشصکال مصانع از اعمصال ایصن روش در استدلال ها در علیم نمی شید؛ زیرا سالبه های علیم معمیلا ناظر بصه امصیر میجیدنصد. بنصابراین می تیان روش اشراقی را در خصی سالبه های به انتفای محمیل جاری دانست.